En s\u0131k vefata neden olan kanserler ortas\u0131nda yer alsa da<\/strong><\/p>\n Kolon, kal\u0131nba\u011f\u0131rsak sindirim sisteminin son k\u0131sm\u0131n\u0131 olu\u015fturuyor. Kolon kanseri \u00fclkemizde en s\u0131k g\u00f6r\u00fclen kanserler ortas\u0131nda 3. s\u0131rada yer al\u0131yor. D\u00fcnyada her y\u0131l 2 milyon, \u00fclkemizde de yakla\u015f\u0131k 20 bin ki\u015fi kolon kanseri tan\u0131s\u0131 al\u0131yor. Dahas\u0131 kusurlu beslenme al\u0131\u015fkanl\u0131klar\u0131n\u0131n ve obezitenin giderek yayg\u0131nla\u015fmas\u0131 nedeniyle son y\u0131llarda g\u00f6r\u00fclme s\u0131kl\u0131\u011f\u0131 50 ya\u015f alt\u0131ndaki bireylerde giderek art\u0131yor. Erken periyotta \u00e7abucak hi\u00e7bir belirti vermemesi nedeniyle en \u00e7ok hayat kayb\u0131na neden olan kanser \u00e7e\u015fitlerinden biri olan kolon kanseri asl\u0131nda nizaml\u0131 yap\u0131lan kolonoskopi taramas\u0131yla \u00f6nlenebiliyor. Ayr\u0131yeten kanser olu\u015fsa dahi erken te\u015fhis sayesinde hastada b\u00fcsb\u00fct\u00fcn g\u00fczelle\u015fme sa\u011flanabiliyor. Ac\u0131badem \u00dcniversitesi Atakent Hastanesi Gastroenteroloji Uzman\u0131 Prof. Dr. Fatih O\u011fuz Ba\u015fkan, <\/strong>risk fakt\u00f6r\u00fc olmayan ki\u015filerinhi\u00e7bir yak\u0131nmas\u0131 olmasa bile 45 ya\u015f\u0131ndan itibaren her 5-10 y\u0131lda bir kolonoskopi yapt\u0131rmalar\u0131 gerekti\u011fini belirterek,\u201cAilesinde kolon kanseri hikayesi olan bireylerin ise tarama program\u0131na daha erken ya\u015flarda ba\u015flamalar\u0131 gerekebiliyor. Yak\u0131n akrabalar\u0131nda kolon kanseri tespit edilen \u015fah\u0131slar, akrabas\u0131n\u0131n te\u015fhis ald\u0131\u011f\u0131 ya\u015ftan 10 y\u0131l \u00e7\u0131kartarak kendilerinin kolon kanseri taramas\u0131na ba\u015flama ya\u015f\u0131n\u0131 tespit edebilirler\u201d diyor. Ac\u0131badem \u00dcniversitesi Atakent Hastanesi Gastroenteroloji Uzman\u0131 Prof. Dr. Fatih O\u011fuz \u00d6nder<\/strong>, Kolon Kanseri Fark\u0131ndal\u0131k Ay\u0131 kapsam\u0131nda, kolon kanseri riskini art\u0131ran 10 etkeni anlatt\u0131, k\u0131ymetli ikazlar ve tekliflerde bulundu. <\/p>\n Aile \u00f6yk\u00fcs\u00fc<\/strong><\/p>\n Aile hikayesi kolon kanserinin risk fakt\u00f6rleri ortas\u0131nda birinci s\u0131ralarda yer al\u0131yor. Kolon kanseri te\u015fhisi konulan hastalar\u0131n y\u00fczde 20\u2019sinde genetik ge\u00e7i\u015f kelam konusu oluyor. Bu nedenle ailesinde kolon kanseri hastas\u0131 olanlar kendi tarama programlar\u0131 konusunda \u00e7ok daha ihtimaml\u0131 olmal\u0131lar.<\/p>\n \u0130leri ya\u015f<\/strong><\/p>\n \u0130leri ya\u015f kolon kanserinin k\u0131ymetli risk fakt\u00f6rleri ortas\u0131nda yer al\u0131yor. O denli ki kolon kanseri tan\u0131s\u0131 konulan hastalar\u0131n y\u00fczde 90\u2019\u0131ndan fazlas\u0131 40 ya\u015f \u00fczerinde oluyor ve bu ya\u015ftan itibaren kolon kanserine yakalanma riski her 10 y\u0131lda bir ikiye katlanarak art\u0131yor. <\/p>\n Kolon polipleri<\/strong><\/p>\n Kolonu \u00f6rten tabakan\u0131n b\u00fcy\u00fcyerek ba\u011f\u0131rsak kanal\u0131na \u00e7\u0131k\u0131nt\u0131 yapmas\u0131 \u2018kolon polipleri\u2019 olarak isimlendiriliyor. Yap\u0131lan \u00e7ok say\u0131da \u00e7al\u0131\u015fmaya nazaran; kolon kanserinin y\u00fczde 90-95\u2019inden, ilerleyen ya\u015fla birlikte g\u00f6r\u00fclme s\u0131kl\u0131\u011f\u0131 artan kolon polipleri sorumlu oluyor. Gastroenteroloji Uzman\u0131 Prof. Dr. Fatih O\u011fuz Ba\u015fkan, g\u00fczel huylu t\u00fcm\u00f6rler olan poliplerin y\u00fczde 10-20\u2019sinin yakla\u015f\u0131k 10 y\u0131lda kansere d\u00f6n\u00fc\u015ft\u00fc\u011f\u00fc ihtar\u0131nda bulunarak, \u201cGenellikle kanserle\u015fmeden evvel rastgele bir yak\u0131nmaya yol a\u00e7mad\u0131klar\u0131 i\u00e7in \u2018gizli tehlike\u2019 olarak isimlendirdi\u011fimiz polipler nizaml\u0131 yap\u0131lan kolonoskopi taramalar\u0131 sayesinde tespit edilip, \u00e7\u0131kart\u0131labiliyor. B\u00f6ylelikle kansere d\u00f6n\u00fc\u015fmeleri \u00f6nlenebiliyor\u201d diyor. <\/p>\n Liften yoksul beslenmek<\/strong><\/p>\n Hatal\u0131 beslenme al\u0131\u015fkanl\u0131\u011f\u0131 kolon kanseri olu\u015fumunda de\u011ferli bir risk fakt\u00f6r\u00fc. Bilhassa lif istikametinden varl\u0131kl\u0131 olan zerzevat ve meyve \u00fczere besinlerin az t\u00fcketilmesi kolon kanserine adeta davetiye \u00e7\u0131kart\u0131yor. Bol meyve ve zerzevat i\u00e7eren diyet sayesinde kab\u0131zl\u0131k \u00f6nleniyor ve kolon h\u00fccrelerinin kanserojenlere maruziyeti azal\u0131yor. Bunun yan\u0131 s\u0131ra y\u00fcksek fiberli diyetler ba\u011f\u0131rsak i\u00e7indeki faydal\u0131 bakterilerin birtak\u0131m kimyasallar \u00fcretmelerine yard\u0131mc\u0131 olarak kanserin geli\u015fme riskini azalt\u0131yor. M\u00fcnasebetiyle kolon kanserinden korunmak i\u00e7in liften varl\u0131kl\u0131 besinler sofrada tertipli olarak yer almal\u0131. <\/p>\n Mangal al\u0131\u015fkanl\u0131\u011f\u0131<\/strong><\/p>\n Uzmanlar her f\u0131rsatta mangalda pi\u015fen etin kolon kanseri riskini artt\u0131rd\u0131\u011f\u0131 konusunda ihtarda bulunuyorlar. Bunun nedeni ise ate\u015fe direkt maruz kalan etlerde heterosiklik amin ve polisiklik aromatik hidrokarbon denilen kimyasallar\u0131n a\u00e7\u0131\u011fa \u00e7\u0131kmas\u0131. Gastroenteroloji Uzman\u0131 Prof. Dr. Fatih O\u011fuz Ba\u015fkan,bu kimyasallar\u0131n kolon kanseri riskini art\u0131rd\u0131\u011f\u0131n\u0131 hat\u0131rlatarak, \u201cBu nedenle etin ate\u015fe en az 15 cm\u2019den uzak arada olmas\u0131na dikkat edilmeli. Ayr\u0131yeten etin dumanla temas etmesi de kanser riskini artt\u0131r\u0131yor\u201d <\/p>\n Sigara ve alkol <\/strong><\/p>\n Yap\u0131lan bilimsel \u00e7al\u0131\u015fmalar, sigara ve alkol kullan\u0131m\u0131n\u0131n pek \u00e7ok kanserin yan\u0131 s\u0131ra kolon kanseri a\u00e7\u0131s\u0131ndan da \u00f6nemli bir risk fakt\u00f6r\u00fc oldu\u011funu ortaya koyuyor. Yap\u0131lan bir ara\u015ft\u0131rmada; sigara i\u00e7enlerin kolon kanserine yakalanma risklerinin i\u00e7meyenlere nazaran 18 kat daha fazla oldu\u011fu ortaya kondu. Yap\u0131lan \u00e7ok say\u0131da ara\u015ft\u0131rma da g\u00fcnde 50 ml yahut daha fazla alkol t\u00fcketen \u015fah\u0131slarda kolon kanserinin hi\u00e7 i\u00e7meyenlerle k\u0131yasland\u0131\u011f\u0131nda 1.5 kat artt\u0131\u011f\u0131 tespit edildi. <\/p>\n Obezite<\/strong><\/p>\n \u00c7a\u011f\u0131m\u0131z\u0131n de\u011ferli bir sorunu olan obezite pek \u00e7ok hastal\u0131\u011f\u0131n yan\u0131 s\u0131ra kolon kanseri riskini y\u00fczde 50 oran\u0131nda y\u00fckseltiyor. Obezite, ins\u00fclin\/IGF-1 ve kandaki iltihap hormonlar\u0131n\u0131 artt\u0131rarak kanserin geli\u015fmesini kolayla\u015ft\u0131r\u0131yor. Ayr\u0131yeten obezite hastalar\u0131nda makus beslenme al\u0131\u015fkanl\u0131\u011f\u0131 daha fazla g\u00f6r\u00fcl\u00fcyor.<\/p>\n \u0130\u015flenmi\u015f et \u00fcr\u00fcnleri<\/strong><\/p>\n Salam, sucuk, sosis ve past\u0131rma \u00fczere i\u015flenmi\u015f et eserleri kanserojen besinler ortas\u0131nda yer al\u0131yor. Bunlar\u0131n yan\u0131 s\u0131ra k\u0131rm\u0131z\u0131 et t\u00fcketiminde \u00e7oka ka\u00e7mak da bilhassa kolon kanseri riskini art\u0131r\u0131yor.<\/p>\n Baz\u0131 iltihabi hastal\u0131klar<\/strong><\/p>\n \u0130ltihapl\u0131 ba\u011f\u0131rsak hastal\u0131klar\u0131 olan \u00fclseratif kolit ve Crohn hastal\u0131\u011f\u0131 kolon kanseri riskini artt\u0131ran etkenlerden. Hastal\u0131k te\u015fhisinden 5 y\u0131l sonra kanser riskindeki art\u0131\u015f besbelli seviyeye ula\u015f\u0131yor. Bu nedenle iltihab\u0131n bask\u0131lanmas\u0131 ve durdurulmas\u0131 b\u00fcy\u00fck de\u011fer ta\u015f\u0131yor. <\/p>\n Hareketsiz ya\u015fam<\/strong><\/p>\n Hareketsiz \u00f6m\u00fcr; obezite ve bir\u00e7ok kanserle birlikte kolon kanseri riskini artt\u0131r\u0131yor. O denli ki kolon kanseri riski y\u00fczde 30 oran\u0131nda y\u00fckseliyor. Ya\u015f\u0131n\u0131za uygun bir programla haftada 2 g\u00fcn idman yapman\u0131z, kalp-damar hastal\u0131klar\u0131yla birlikte kanser riskini de azalt\u0131yor. <\/p>\n Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajans\u0131<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":" En s\u0131k vefata neden olan kanserler ortas\u0131nda yer alsa da Kolon, kal\u0131nba\u011f\u0131rsak sindirim sisteminin son k\u0131sm\u0131n\u0131 olu\u015fturuyor. Kolon kanseri …<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":8088,"comment_status":"closed","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":[],"categories":[7],"tags":[],"yoast_head":"\n